Szczytno - Szczytno (niem. Ortelsburg, mazur. Scÿtno) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu szczycieńskiego i gminy wiejskiej Szczytno.

Szczytno  leży na Mazurach, w historycznych Prusach Górnych, na obszarze dawnej Galindii Położone jest nad jeziorami Długim i Domowym Małym, na granicy dwóch pojezierzy: olsztyńskiego i mrągowskiego. Szczytno rozwinęło się ok. 1360 z osiedla funkcjonującego jako przedzamcze, równocześnie w pobliżu, wzdłuż północnego brzegu jezior Domowego Małego i Długiego powstała zamieszkana przez osadników z Mazowsza osada nazwana Bartną Stroną (wielu z nich było bartnikami). Bartna Strona miała swojego sołtysa, ale nie stanowiła zorganizowanej gminy i nie przekształciła się nigdy w ośrodek miejski. Zamek krzyżacki zbudowany został w połowie XIV w., w miejscu wcześniejszej drewnianej strażnicy z 1266. W 1370 Kiejstut spalił krzyżacki drewniany zamek i w tym miejscu postawił kamienną warownię, która w 1410 i 1454 była przejściowo zajmowana przez wojsko polskie. W latach 1466–1657 miasto stanowiło lenno Korony Królestwa Polskiego. W 1485 założono parafię, w mieście istniały wówczas dwie karczmy. Osada pełniła funkcje ośrodka miejskiego mimo sprzeciwu pobliskiego Pasymia. Od 1525 miasto leżało w granicach lennych Prus Książęcych, w 1538 tylko pięciu mieszczan nie znało języka polskiego. Rejestr podatkowy z 1539 wymieniał 44 domy mieszkalne po Bartnej Stronie i 29 domów na podzamczu. Prawa miejskie uzyskało częściowo w 1616, a w pełni 12 kwietnia 1723 z nadania Fryderyka Wilhelma I. Od 16 do 25 lipca 1639 w Szczytnie przebywał król Polski Władysław IV Waza z dworem[6]. Spisy miejskie z 1666 i 1671 zawierały praktycznie same polskie nazwiska, w XVII wieku mieszkał tu wybitny kartograf, arianin Józef Naronowicz-Naroński.

Galeria 616