Wilno

Wilno - stolica Litwy, miasto liczące około 540 tys mieszkańców. Miasto połozone jest w dolinie przy ujściu rzeki Wilenki (Vilnia) do rzeki Wilii (to rzeka biegnąca na Białorusi i Litwie i jest prawym najdłuższym dopływem Niemna).W 1323 roku litewski książę Giedymin przeniósł stolicę z Trok do Wilna. Przyjmuje się tę datę za oficjalne założenie miasta.

Prawa Miejskie Wilno otrzymało od polskiego króla Władysława Jagiełły w 1387 roku. Pod koniec 14 wieku Witold pozwolił osiedlić się w mieście Tatarom. Miasto rozwijało się dzięki obrotnym kupcom wileńskim. Powstałw w mieście mennica, młyn, arsenał. W 1536 roku powstał pierwszy most przez rzekę Wilię. Następnie w 1527 roku powstała fabryka papieru, w 1547 roku huta szkła, odlewnia armat i dwa szpitale. W 1536 litwa była najbardziej tolerancyjnym krajem,ponieważ Sejm obradujący w tym roku ogłosił wolność wyznania religijnego. Z 1568 roku pochodzą pierwsze wzmianki o istnieniu zorganizowanej gminy żydowskiej. W 1570 powstało kolegium jezuitów, które król polski Stefan Batory przekształcił w Uniwersytet Wileński w 1579 roku. W 1596 roku metropolita Unicki miał siedzibę w Wilnie. W 1663 roku Żydzi musieli osiąść w getcie oddzielonym od chrześcijańskiej części miasta na mocy decyzji Władysława IV Wazy. W 1655-1661 nastąpił najazd moskiewski następnie  w 1700-1721 wojna północna. Wydarzenia te spowodowały upadek miasta. Komisja Edukacji Narodowej w 1783 roku przekształciła Akademię Wileńską w Szkołę Główną Wielkiego Księstwa Litewskiego przy której powstał Wydział sztuk Pięknych i Obserwatorium Astronomiczne. W 1795 roku po III rozbiorze Rzeczpospolitej Wilno zostało wcielone do Rosji jako stolica Guberni. Po powstaniu listopadowym, które trwało od 29 XI 1830 do października 1831 roku władze rosyjskie zamknęły uniwersytet. Po powstaniu styczniowym ( polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone manifestem 22 stycznia 1863 roku wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, które wybuchło przez rosyjski terror wobec polskiego społeczeństwa. 22 Stycznia 1863 w Królestwie Polskim, 1 lutego 1863 na Litwie i trwało do jesieni 1864 roku) nastąpiła fala rusyfikacji i na ponad 40 lat został zachamowany rozwój kulturalny miasta. W 1875 roku rozpoczęto budowę Nowego Miasta. W 1905 roku nastała rewolucja rosyjska, która w Wilnie miała bużliwy przebieg. Wojska Niemieckie w latach 1915-1918 zajęły miasto. Po odejściu Niemców nastąpił spór polsko-litewski o Wilno. Litewska rada narodowa 16 lutego 1918 roku proklamowała niepodległość państwa litewskiego, a Wilno zostało jego stolicą. W lutym 1919 roku miasto zostało stolicą Radzieckiej Socjalistycznej Republiki Litwy i Białorusi. 9 Października 1920 roku proklamowano powstanie Litwy Środkowej ze stolicą w Wilnie, w wyniku zajęcia go przez oddziały wojska polskiego. Wilno jako siedziba województwa znalazło się w granicach Polski od marca 1922 do września 1939 roku. 19 Września 1939 roku do Wilna wkroczyły wojska radzieckie i na mocy układu między litwą a ZSRR z 10 października 1939 roku Wilno wróciło do Litwy jako jej stolica. Kolejny raz Wilno zostało zajęte przez wojska radzieckie 15 czerwca 1940 roku i stało się stolicą Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Deportowano wtedy około 35 tys ludzi w głąb ZSSR. Następnie do miasta wkroczyły wojska niemieckie 24 czerwca 1941 roku i stało się miejscem eksterminacji Żydów , których w 1939 roku w mieście było 55 tys. W lipcu 1944 roku zostało wyzwolone przez armię radziecką. Stało się ponownie stolicą Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w latach 1944-1991. Od 1991 roku Litwa jest suwerenna a Wilno jest jej stolicą.

Galeria 43