Głogów
Głogów (łac. Glogovia, niem. Glogau, cz. Hlohov) – miasto w zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, położone na Dolnym Śląsku, siedziba powiatu głogowskiego oraz gminy wiejskiej Głogów. Umiejscowione nad rzeką Odrą. Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Głogów liczył 66 120 mieszkańców i był pod względem liczby ludności szóstym miastem w województwie dolnośląskim, a także 59. spośród najludniejszych miast w Polsce. Głogów usytuowany jest w północnej części woj. dolnośląskiego, na pograniczu Pradoliny Barucko-Głogowskiej i Wzgórz Dalkowskich. Prawie w całości obecne miasto leży na lewym brzegu Odry, choć kiedyś jego zasadniczy trzon znajdował się na Ostrowie Tumskim otoczonym ramionami rzeki.
Głogów usytuowany jest w północnej części woj. dolnośląskiego, na pograniczu Pradoliny Barucko-Głogowskiej i Wzgórz Dalkowskich. Prawie w całości obecne miasto leży na lewym brzegu Odry, choć kiedyś jego zasadniczy trzon znajdował się na Ostrowie Tumskim otoczonym ramionami rzeki.
Głogów jest jedną ze starszych miejscowości na terenie Polski. Najstarszy głogowski gród założony został w X wieku przez słowiańskie plemię Dziadoszan i położony był na prawym brzegu Baryczy. Plemienny gród został zdobyty przez Mieszka I, który około 989 roku zbudował nowy większy gród w widłach Baryczy i Odry na terenie dzisiejszej kolegiaty na Ostrowie Tumskim. Gród miał kształt owalu o wymiarach 108 × 78 metrów. Wnętrze szczelnie zajmowały liczne budynki o konstrukcji zrębowej ustawione równolegle do ulicy, a w miejscu dzisiejszej kolegiaty istniał niewielki kamienny kościół.
W roku 1157 Głogów zdobyty został przez Fryderyka I Barbarossę, który spalił gród. Zamek Książąt Głogowskich, obecnie Muzeum Archeologiczno-Historyczne. W roku 1180, pod rządami Konrada Laskonogiego, syna Władysława Wygnańca, odbudowany Głogów stał się stolicą księstwa głogowskiego. W 1202 roku wzmiankowany był po raz pierwszy kasztelan, którym był Andrzej, kolejni to m.in. Gebhard I Wezenborg (1206-1217), Przecław (1218–1223), Mojko (1239), Bozanta (1240), Jaksa (1242), Mirosław (1248), Gebhard II Wezenborg (1260) W mieście książę Konrad I zbudował pierwszy murowany zamek książęcy siedzibę kasztelanii. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym księcia Bolesława Rogatki z 1242 roku wymieniony jest Jaksa kasztelan głogowski we fragmencie Jaxa castellano in Glogouia. W roku 1253 książę kazał założyć w miejscu istniejących na lewym brzegu rzeki osad miejscowość z prawem miejskim magdeburskim. W XVI w. wymarła głogowska linia Piastów śląskich, której ostatnim przedstawicielem był Jan II Szalony.
W latach 1491–1506 rządzili tu Jagiellonowie, Jan Olbracht i Zygmunt Stary, późniejsi królowie polscy. Później zaś miasto podlegało Jagiellonom czeskim, a następnie Habsburgom. W połowie XVII w., w czasie wojny trzydziestoletniej, Głogów zamieniony został w twierdzę. Był oblegany i zdobywany przez wojska pruskie, francuskie, rosyjskie, szwedzkie i austriackie. Od roku 1740 podlegał pruskim Hohenzollernom. W czasie wojen napoleońskich kwaterowały tu polskie oddziały Jana Henryka Dąbrowskiego, szwadrony 4. płku strz. konnych Księstwa Warszawskiego, odwiedził go również trzykrotnie sam Napoleon. Umocnienia twierdzy zahamowały na wiele lat rozwój miasta.